Ο Σύλλογος Υπαλλήλων της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, με επιστολή τους προς τα πολιτικά κόμματα ζητούν την επανίδρυση του υπουργείου Αιγαίου. Αναλυτικά η επιστολή: Δυο χρόνια μετά τη συγχώνευση του Υπουργείου Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής με το ΥΕΝ κρίνουμε κατάλληλο τον χρόνο για να εκφράσουμε τις θέσεις μας σχετικά με τα προβλήματα των νησιών και τον ρόλο της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και ΝΠ, καλώντας ταυτόχρονα όλους τους παραλήπτες να τοποθετηθούν στα παρακάτω ζητήματα. 'Oπως όλοι γνωρίζουν, και οι κάτοικοι των νησιών του Αιγαίου γνωρίζουν ακόμα καλύτερα, οι πολιτικές διακηρύξεις για την ανάπτυξη εκ μέρους του ελληνικού κράτους μιας ολοκληρωμένης νησιωτικής πολιτικής παρέμειναν ως επί το πλείστον τα τελευταία χρόνια στο επίπεδο των διακηρύξεων.
Ως εργαζόμενοι στο πρώην Υπουργείο και νυν Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε από πρώτο χέρι ότι οι πρωτοβουλίες και οι δράσεις που αναλαμβάνονται με σκοπό όχι μόνο την ανακούφιση, αλλά και τη μακρόπνοη αντιμετώπιση των προβλημάτων των νησιωτών είναι και ποσοτικά και ποιοτικά ανεπαρκείς.
Η κατάσταση αυτή δε επιδεινώθηκε –όπως είχαμε προειδοποιήσει- μετά την υποβάθμιση της Υπηρεσίας μας σε Γενική Γραμματεία και την ένταξή της στο Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας, με το οποίο το αντικείμενο της Νησιωτικής Πολιτικής δεν μπορεί να έχει καμιά απολύτως σχέση και συνάφεια. Το ΥΕΝ, λόγω της «στρατιωτικού τύπου» δομής και παράδοσής του, δεν μπορεί να έχει σχέση με ολοκληρωμένες πολιτικές για τα νησιά. Αλλά ακόμη κι εκεί που υποτίθεται ότι υπήρχε μια αλληλεπικάλυψη αρμοδιοτήτων (στις ακτοπλοϊκές γραμμές) η λογική του ΥΕΝ όσον αφορά τη διαχείριση της ακτοπλοΐας απέχει πολύ από το είδος της παρέμβασης που απαιτείται για την ενίσχυση των άγονων γραμμών προς όφελος των κατοίκων και της ανάπτυξης των νησιών (φτηνά εισιτήρια, γρήγορα και ασφαλή πλοία κτλ.). Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι τη συγχώνευση των δύο Υπουργείων την απαιτούσαν δημοσίως οι εφοπλιστές που δραστηριοποιούνται στην ακτοπλοΐα και ειδικά στις επιδοτούμενες άγονες γραμμές.Τα δύο προηγούμενα χρόνια, παρά τις επιμέρους παρεμβάσεις στις οποίες συμμετείχε η Γενική Γραμματεία Αιγαίου και ΝΠ, εμφανίστηκαν δυσλειτουργίες οι οποίες επιδείνωσαν τα μεγάλα κενά που ήδη εμφάνιζε η νησιωτική πολιτική, και τα οποία ο Σύλλογός μας επεσήμαινε πάντοτε ανεξαρτήτως πολιτικών ηγεσιών. Αποδείχτηκε δε ότι η απουσία ενός αρμόδιου υπουργού για θέματα νησιωτικής πολιτικής, είχε σαν φυσικό αποτέλεσμα την έλλειψη ολοκληρωμένου σχεδιασμού των δράσεων, χωρίς αυτό φυσικά να σημαίνει ότι η παρουσία υπουργού Αιγαίου αποτελεί πανάκεια, εφόσον τα πάντα είναι σε τελική ανάλυση θέμα πολιτικής βούλησης.Εκφράζουμε την ανησυχία ότι η συνεχής υποβάθμιση της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και ΝΠ μπορεί να αποτελεί το προανάκρουσμα μιας ουσιαστικής εγκατάλειψης του αντικειμένου της νησιωτικής πολιτικής. Εμείς επισημαίνουμε ότι το έργο που επιτελεί η υπηρεσία στην οποία εργαζόμαστε (και ακόμη περισσότερο το έργο που θα μπορούσε να επιτελέσει) είναι κρίσιμο και ουσιαστικό για όλες τις πλευρές της ζωής στα νησιά μας (μεταφορές, ανάπτυξη, χωροταξικός σχεδιασμός, πολιτισμός, πολιτική προστασία), και ότι κάθε αποδυνάμωσή της σημαίνει ότι η Πολιτεία ουσιαστικά παραιτείται από την αναγκαιότητα να παρεμβαίνει ειδικά σε αυτούς τους τομείς έτσι ώστε να τονώνει την νησιωτική κοινωνία.Στην παρούσα φάση λοιπόν, εν όψει των εκλογών και των πολιτικών αποφάσεων και διεργασιών που αυτές συνεπάγονται, καλούμε αφενός τα πολιτικά κόμματα να τοποθετηθούν πάνω στα επείγοντα ζητήματα της Νησιωτικής Πολιτικής, αφετέρου τους ΟΤΑ και τους μαζικούς φορείς των νησιών μας να πιέσουν ώστε το ζήτημα της νησιωτικότητας να βρει τη θέση του στον δημόσιο διάλογο, και να απαιτήσουν η νέα πολιτική ηγεσία να αναλάβει την ευθύνη της απέναντι στους κατοίκους των νησιών σχεδιάζοντας τις μακρόπνοες και εξειδικευμένες πολιτικές που έχουν ανάγκη.Από την πλευρά μας δηλώνουμε ότι τόσο το σημερινό, όσο και τα όποια άλλα πειράματα υπαγωγής της Γ.Γ. Αιγαίου και ΝΠ σε άλλο Υπουργείο προταθούν, αποτελούν και θα αποτελούν κατ’ ουσίαν προσπάθεια της Πολιτείας να αποποιηθεί τις ευθύνες της για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση νησιωτικών πολιτικών. Θεωρούμε ότι μόνο με την επανίδρυση του Υπουργείου Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής (με αναβαθμισμένο ρόλο και αυξημένους πόρους) μπορεί η νησιωτική πολιτική να πάψει να είναι μια ωραία λέξη και να αποκτήσει σάρκα και οστά για τους νησιώτες. Επειδή δε συχνά προβάλλεται ο στόχος των «μικρών υπουργικών σχημάτων» ως επιχείρημα εναντίον της ύπαρξης του Υπουργείου Αιγαίου, επισημαίνουμε ότι η ύπαρξη και δράση αυτή μπορεί πράγματι να αποτελεί είναι μια ιδιαιτερότητα της δημόσιας διοίκησης στην Ελλάδα, είναι όμως μια «αναγκαία ιδιαιτερότητα» που επιβάλλεται ακριβώς από την ιδιαιτερότητα του μεγάλου αριθμού νησιών, από τον γεωγραφικά ασυνεχή χώρο του Αιγαίου και από τις επείγουσες αναπτυξιακές ανάγκες των νησιών μας. Για όλους αυτούς τους λόγους ανάγκη και απαίτηση των νησιωτών ήταν και θα είναι να υπάρχει και να λειτουργεί ένα δραστήριο Υπουργείο Αιγαίου με πραγματική Νησιωτική Πολιτική.
Ως εργαζόμενοι στο πρώην Υπουργείο και νυν Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε από πρώτο χέρι ότι οι πρωτοβουλίες και οι δράσεις που αναλαμβάνονται με σκοπό όχι μόνο την ανακούφιση, αλλά και τη μακρόπνοη αντιμετώπιση των προβλημάτων των νησιωτών είναι και ποσοτικά και ποιοτικά ανεπαρκείς.
Η κατάσταση αυτή δε επιδεινώθηκε –όπως είχαμε προειδοποιήσει- μετά την υποβάθμιση της Υπηρεσίας μας σε Γενική Γραμματεία και την ένταξή της στο Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας, με το οποίο το αντικείμενο της Νησιωτικής Πολιτικής δεν μπορεί να έχει καμιά απολύτως σχέση και συνάφεια. Το ΥΕΝ, λόγω της «στρατιωτικού τύπου» δομής και παράδοσής του, δεν μπορεί να έχει σχέση με ολοκληρωμένες πολιτικές για τα νησιά. Αλλά ακόμη κι εκεί που υποτίθεται ότι υπήρχε μια αλληλεπικάλυψη αρμοδιοτήτων (στις ακτοπλοϊκές γραμμές) η λογική του ΥΕΝ όσον αφορά τη διαχείριση της ακτοπλοΐας απέχει πολύ από το είδος της παρέμβασης που απαιτείται για την ενίσχυση των άγονων γραμμών προς όφελος των κατοίκων και της ανάπτυξης των νησιών (φτηνά εισιτήρια, γρήγορα και ασφαλή πλοία κτλ.). Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι τη συγχώνευση των δύο Υπουργείων την απαιτούσαν δημοσίως οι εφοπλιστές που δραστηριοποιούνται στην ακτοπλοΐα και ειδικά στις επιδοτούμενες άγονες γραμμές.Τα δύο προηγούμενα χρόνια, παρά τις επιμέρους παρεμβάσεις στις οποίες συμμετείχε η Γενική Γραμματεία Αιγαίου και ΝΠ, εμφανίστηκαν δυσλειτουργίες οι οποίες επιδείνωσαν τα μεγάλα κενά που ήδη εμφάνιζε η νησιωτική πολιτική, και τα οποία ο Σύλλογός μας επεσήμαινε πάντοτε ανεξαρτήτως πολιτικών ηγεσιών. Αποδείχτηκε δε ότι η απουσία ενός αρμόδιου υπουργού για θέματα νησιωτικής πολιτικής, είχε σαν φυσικό αποτέλεσμα την έλλειψη ολοκληρωμένου σχεδιασμού των δράσεων, χωρίς αυτό φυσικά να σημαίνει ότι η παρουσία υπουργού Αιγαίου αποτελεί πανάκεια, εφόσον τα πάντα είναι σε τελική ανάλυση θέμα πολιτικής βούλησης.Εκφράζουμε την ανησυχία ότι η συνεχής υποβάθμιση της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και ΝΠ μπορεί να αποτελεί το προανάκρουσμα μιας ουσιαστικής εγκατάλειψης του αντικειμένου της νησιωτικής πολιτικής. Εμείς επισημαίνουμε ότι το έργο που επιτελεί η υπηρεσία στην οποία εργαζόμαστε (και ακόμη περισσότερο το έργο που θα μπορούσε να επιτελέσει) είναι κρίσιμο και ουσιαστικό για όλες τις πλευρές της ζωής στα νησιά μας (μεταφορές, ανάπτυξη, χωροταξικός σχεδιασμός, πολιτισμός, πολιτική προστασία), και ότι κάθε αποδυνάμωσή της σημαίνει ότι η Πολιτεία ουσιαστικά παραιτείται από την αναγκαιότητα να παρεμβαίνει ειδικά σε αυτούς τους τομείς έτσι ώστε να τονώνει την νησιωτική κοινωνία.Στην παρούσα φάση λοιπόν, εν όψει των εκλογών και των πολιτικών αποφάσεων και διεργασιών που αυτές συνεπάγονται, καλούμε αφενός τα πολιτικά κόμματα να τοποθετηθούν πάνω στα επείγοντα ζητήματα της Νησιωτικής Πολιτικής, αφετέρου τους ΟΤΑ και τους μαζικούς φορείς των νησιών μας να πιέσουν ώστε το ζήτημα της νησιωτικότητας να βρει τη θέση του στον δημόσιο διάλογο, και να απαιτήσουν η νέα πολιτική ηγεσία να αναλάβει την ευθύνη της απέναντι στους κατοίκους των νησιών σχεδιάζοντας τις μακρόπνοες και εξειδικευμένες πολιτικές που έχουν ανάγκη.Από την πλευρά μας δηλώνουμε ότι τόσο το σημερινό, όσο και τα όποια άλλα πειράματα υπαγωγής της Γ.Γ. Αιγαίου και ΝΠ σε άλλο Υπουργείο προταθούν, αποτελούν και θα αποτελούν κατ’ ουσίαν προσπάθεια της Πολιτείας να αποποιηθεί τις ευθύνες της για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση νησιωτικών πολιτικών. Θεωρούμε ότι μόνο με την επανίδρυση του Υπουργείου Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής (με αναβαθμισμένο ρόλο και αυξημένους πόρους) μπορεί η νησιωτική πολιτική να πάψει να είναι μια ωραία λέξη και να αποκτήσει σάρκα και οστά για τους νησιώτες. Επειδή δε συχνά προβάλλεται ο στόχος των «μικρών υπουργικών σχημάτων» ως επιχείρημα εναντίον της ύπαρξης του Υπουργείου Αιγαίου, επισημαίνουμε ότι η ύπαρξη και δράση αυτή μπορεί πράγματι να αποτελεί είναι μια ιδιαιτερότητα της δημόσιας διοίκησης στην Ελλάδα, είναι όμως μια «αναγκαία ιδιαιτερότητα» που επιβάλλεται ακριβώς από την ιδιαιτερότητα του μεγάλου αριθμού νησιών, από τον γεωγραφικά ασυνεχή χώρο του Αιγαίου και από τις επείγουσες αναπτυξιακές ανάγκες των νησιών μας. Για όλους αυτούς τους λόγους ανάγκη και απαίτηση των νησιωτών ήταν και θα είναι να υπάρχει και να λειτουργεί ένα δραστήριο Υπουργείο Αιγαίου με πραγματική Νησιωτική Πολιτική.
