Δύο Προεδρικά Διατάγματα, τα υπ’ αριθμ. 184 και 185 (ΦΕΚ Α 213), στις 7 Οκτωβρίου, έθεσαν τέλος στο Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας, Αιγαίου & Νησιωτικής Πολιτικής. Οι αρμοδιότητες του Υπουργείου μεταφέρονται στα νεοσύστατα Υπουργεία «Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας» και «Προστασίας του Πολίτη». Μια θετική εξέλιξη, δεδομένου ότι ήταν απαραίτητο να διαχωριστεί το «οικονομικό-παραγωγικό» τμήμα του Υπουργείου από το υπόλοιπο, που αφορά στην ασφάλεια. Και βέβαια, το Λιμενικό Σώμα ήταν σκόπιμο -αν όχι αναγκαίο- να περιοριστεί σε αρμοδιότητες και καθήκοντα που πραγματικά ανταποκρίνονται στη φύση και στο λόγο ύπαρξής του. Ως εκ τούτου, ο διαχωρισμός συνιστά μια σημαντική προσπάθεια εξορθολογισμού του συστήματος, στη λογική μιας σύγχρονης διακυβέρνησης.
Ζήτημα εγείρεται, ωστόσο, σε σχέση με τη Γενική Γραμματεία Λιμένων & Λιμενικής Πολιτικής του πρώην ΥΕΝΑΝΠ, η οποία μεταφέρεται, σύμφωνα με το Προεδρικό Διάταγμα 184, στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη.
Η απόφαση αυτή προκαλεί απορία. Και αυτό, διότι οι τρείς Διευθύνσεις της εν λόγω Γενικής Γραμματείας, «Λιμενικής Πολιτικής», «Λιμενικών Υποδομών» και «Οργάνωσης & Εκμετάλλευσης Λιμένων», όπως και η Πλοηγική Υπηρεσία, που υπάγεται σε αυτή, αφορούν σε «οικονομικές-παραγωγικές» δραστηριότητες και όχι σε θέματα αστυνομικής φύσης ή ασφάλειας. Ενδεικτικά, το έργο της Γραμματείας αφορά στο σχεδιασμό της λιμενικής ανάπτυξης, στη χρηματοδότηση της ανάπτυξης και του εκσυγχρονισμού του λιμενικού συστήματος της χώρας, στην ενσωμάτωση των λιμένων στο εθνικό και τα ευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών, σε διμερείς και πολυμερείς συνεργασίες, στην τιμολογιακή πολιτική για λιμενικές υπηρεσίες, στην ανάπτυξη, τη βελτίωση και τον εκσυγχρονισμό των λιμενικών υποδομών και ανωδομών, στην οργάνωση και λειτουργία των λιμένων, σε παραχωρήσεις χρήσεων, στην πλοήγηση στους λιμένες. Από την άλλη πλευρά, ζητήματα ασφάλειας λιμένων περιφερειακά μόνο χειρίζεται η Γενική Γραμματεία, δεδομένου ότι αυτά εμπίπτουν, κατά βάση, στην αρμοδιότητα ξεχωριστής υπηρεσίας του πρώην ΥΕΝΑΝΠ (ΔΕΔΑΠΛΕ).
Αλλά και πέραν αυτών, η σημασία των λιμένων για τη συνοχή του εθνικού χώρου, την ανάπτυξη της ναυτιλίας, αλλά και γενικότερα της εθνικής οικονομίας, όπως και των κατά τόπους οικονομιών, επιτάσσει την οργάνωση της κυβερνητικής πολιτικής και της διακυβέρνησης για τους λιμένες κατά τρόπο, ώστε να λαμβάνεται υπόψη η διάσταση αυτή.
Είναι, συνεπώς, αυτονόητο, ότι σε μια λογική κατανομή των αρμοδιοτήτων, η Γενική Γραμματεία Λιμένων & Λιμενικής Πολιτικής δεν μπορεί παρά να αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του νέου Υπουργείου Οικονομίας, Ανάπτυξης και Ναυτιλίας. Πως είναι, άλλωστε, δυνατό να διαχωρίσει κανείς σε πολιτικό-οργανωτικό επίπεδο την ανάπτυξη των λιμένων από την ανάπτυξη της ναυτιλίας;
Για όλους τους παραπάνω λόγους, κρίνεται επιβεβλημένο να μεταφερθεί η Γενική Γραμματεία Λιμένων & Λιμενικής Πολιτικής ή οι αρμοδιότητες και το προσωπικό της στο Υπουργείο Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας.
Αν από την άλλη πλευρά, κρίνεται σκόπιμο, να αναβαθμισθούν τα ζητήματα ασφάλειας στους λιμένες, τότε ίσως θα πρέπει να δημιουργηθεί στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη μια νέα Γενική Γραμματεία, που θα είναι επιφορτισμένη με το σκοπό αυτό, κατάλληλα στελεχωμένη με προσωπικό του Λιμενικού Σώματος.
Σε κάθε περίπτωση, η νέα οργανωτική δομή που θα στεγάσει τις αρμοδιότητες του πρώην ΥΕΝΑΝΠ θα πρέπει να διασφαλίσει τη συνέχεια των θεμάτων, καθώς και τη λειτουργικότητα και αποτελεσματικότητα των σχημάτων, ενώ ιδιαίτερη σημασία αποδίδεται στην ομαλότητα της μετάβασης.
Ζήτημα εγείρεται, ωστόσο, σε σχέση με τη Γενική Γραμματεία Λιμένων & Λιμενικής Πολιτικής του πρώην ΥΕΝΑΝΠ, η οποία μεταφέρεται, σύμφωνα με το Προεδρικό Διάταγμα 184, στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη.
Η απόφαση αυτή προκαλεί απορία. Και αυτό, διότι οι τρείς Διευθύνσεις της εν λόγω Γενικής Γραμματείας, «Λιμενικής Πολιτικής», «Λιμενικών Υποδομών» και «Οργάνωσης & Εκμετάλλευσης Λιμένων», όπως και η Πλοηγική Υπηρεσία, που υπάγεται σε αυτή, αφορούν σε «οικονομικές-παραγωγικές» δραστηριότητες και όχι σε θέματα αστυνομικής φύσης ή ασφάλειας. Ενδεικτικά, το έργο της Γραμματείας αφορά στο σχεδιασμό της λιμενικής ανάπτυξης, στη χρηματοδότηση της ανάπτυξης και του εκσυγχρονισμού του λιμενικού συστήματος της χώρας, στην ενσωμάτωση των λιμένων στο εθνικό και τα ευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών, σε διμερείς και πολυμερείς συνεργασίες, στην τιμολογιακή πολιτική για λιμενικές υπηρεσίες, στην ανάπτυξη, τη βελτίωση και τον εκσυγχρονισμό των λιμενικών υποδομών και ανωδομών, στην οργάνωση και λειτουργία των λιμένων, σε παραχωρήσεις χρήσεων, στην πλοήγηση στους λιμένες. Από την άλλη πλευρά, ζητήματα ασφάλειας λιμένων περιφερειακά μόνο χειρίζεται η Γενική Γραμματεία, δεδομένου ότι αυτά εμπίπτουν, κατά βάση, στην αρμοδιότητα ξεχωριστής υπηρεσίας του πρώην ΥΕΝΑΝΠ (ΔΕΔΑΠΛΕ).
Αλλά και πέραν αυτών, η σημασία των λιμένων για τη συνοχή του εθνικού χώρου, την ανάπτυξη της ναυτιλίας, αλλά και γενικότερα της εθνικής οικονομίας, όπως και των κατά τόπους οικονομιών, επιτάσσει την οργάνωση της κυβερνητικής πολιτικής και της διακυβέρνησης για τους λιμένες κατά τρόπο, ώστε να λαμβάνεται υπόψη η διάσταση αυτή.
Είναι, συνεπώς, αυτονόητο, ότι σε μια λογική κατανομή των αρμοδιοτήτων, η Γενική Γραμματεία Λιμένων & Λιμενικής Πολιτικής δεν μπορεί παρά να αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του νέου Υπουργείου Οικονομίας, Ανάπτυξης και Ναυτιλίας. Πως είναι, άλλωστε, δυνατό να διαχωρίσει κανείς σε πολιτικό-οργανωτικό επίπεδο την ανάπτυξη των λιμένων από την ανάπτυξη της ναυτιλίας;
Για όλους τους παραπάνω λόγους, κρίνεται επιβεβλημένο να μεταφερθεί η Γενική Γραμματεία Λιμένων & Λιμενικής Πολιτικής ή οι αρμοδιότητες και το προσωπικό της στο Υπουργείο Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας.
Αν από την άλλη πλευρά, κρίνεται σκόπιμο, να αναβαθμισθούν τα ζητήματα ασφάλειας στους λιμένες, τότε ίσως θα πρέπει να δημιουργηθεί στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη μια νέα Γενική Γραμματεία, που θα είναι επιφορτισμένη με το σκοπό αυτό, κατάλληλα στελεχωμένη με προσωπικό του Λιμενικού Σώματος.
Σε κάθε περίπτωση, η νέα οργανωτική δομή που θα στεγάσει τις αρμοδιότητες του πρώην ΥΕΝΑΝΠ θα πρέπει να διασφαλίσει τη συνέχεια των θεμάτων, καθώς και τη λειτουργικότητα και αποτελεσματικότητα των σχημάτων, ενώ ιδιαίτερη σημασία αποδίδεται στην ομαλότητα της μετάβασης.
