Κατάργηση των συμβάσεων, άγρια περικοπή μισθών και ελεύθερες απολύσεις. Η Ελλάδα από την 1.1.2011 διαγράφει το ελληνικό αλλά και το ευρωπαϊκό εργατικό δίκαιο που ίσχυε μέχρι σήμερα και η διατήρηση στο εξής των όποιων δικαιωμάτων των εργαζομένων επαφιέται πλέον "στην ωριμότητα των κοινωνικών εταίρων και στη 'μαχητικότητα' των εργαζομένων", σύμφωνα με την υπουργό Εργασίας.
Η πραγματικότητα για τη συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα, από τον νέο χρόνο, θα είναι η ακόλουθη: Οι μισθοί θα μπορούν να μειώνονται τουλάχιστον μέχρι τα 740 ευρώ, οι απολύσεις σε επιχειρήσεις που συνάπτονται οι "ειδικές επιχειρησιακές συμβάσεις" θα αποτελούν "αντικείμενο διαπραγμάτευσης", δηλαδή δεν θα ισχύουν ούτε οι πρόσφατοι νόμοι που ψηφίστηκαν μόλις το περασμένο καλοκαίρι κατ' εντολήν της τρόικας και διπλασιάζουν τον αριθμό των ομαδικών απολύσεων (από το 2% στο 5%) και θα είναι ελεύθερες! Ταυτόχρονα επεκτείνεται μέχρι τους 9 μήνες (από 6), η διαθεσιμότητα των εργαζομένων, αλλά και η εκ περιτροπής εργασίας σε 9 (από 6) ενώ οι εργαζόμενοι με σύμβαση αορίστου χρόνου μπορούν να απολύονται με αποζημίωση μόλις ενός μήνα (!) στην περίπτωση που υπάρχει προειδοποίηση του εργοδότη και η περίοδος "ενοικίασης" εργαζομένων αυξάνεται σε 36 από 18 μήνες!
Αναλυτικά, οι όροι των ΕΕΣΣΕ (Ειδικών Επιχειρησιακών Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας) έχουν ως εξής:
* Οι Ειδικές Επιχειρησιακές Συμβάσεις θα συμφωνούνται στο επίπεδο της επιχείρησης, σε ετήσια βάση. Με αυτή θα προσδιορίζεται η απόκλιση των μισθών από εκείνους που προβλέπουν οι κλαδικές συμβάσεις, αλλά και ο αριθμός των θέσεων εργασίας, καθώς και ζητήματα, όπως μερική απασχόληση, εκ περιτροπής εργασία (αυξάνεται από τους 6 στους 9 μήνες), διαθεσιμότητα και η διάρκεια εφαρμογής της επιχειρησιακής σύμβασης.
* Επιχειρησιακές συμβάσεις θα μπορούν να υπογραφούν και σε επιχειρήσεις με λιγότερους από 50 εργαζόμενους, στις οποίες δεν υπάρχει σωματείο. Σε αυτές τις περιπτώσεις οι εργαζόμενοι θα εκπροσωπούνται από την κλαδική οργάνωσή τους ή την αντίστοιχη ομοσπονδία.
* Εργοδότες και εργαζόμενοι θα είναι μεν υποχρεωμένοι να καταθέσουν κοινή αιτιολογημένη έκθεση στο Συμβούλιο Κοινωνικού Ελέγχου Επιθεώρησης Εργασίας, αλλά εκείνο θα έχει μόνο γνωμοδοτικό ρόλο.
Στον Καιάδα οι νεοπροσλαμβανόμενοι
* Θεσμοθετείται δοκιμαστική περίοδος εργασίας, διάρκειας έως 12 μηνών, στο πλαίσιο της σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η σύμβαση θα μπορεί να καταγγελθεί χωρίς προειδοποίηση και χωρίς αποζημίωση απόλυσης.
* Ο χρόνος προειδοποίησης για την απόλυση εργαζομένου με σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου και διάρκειας εργασίας από 12 μήνες έως 24 μήνες καθορίζεται στον ένα μήνα. Αν δεν προειδοποιηθεί, ο απολυμένος θα παίρνει αποζημίωση ενός μηνός.
* Ο χρόνος της διαθεσιμότητας των εργαζομένων στις επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα επεκτείνεται από 6 σε 9 μήνες.
* Η περίοδος "ενοικίασης" εργαζομένων αυξάνεται σε 36 από 18 μήνες. Μετά την πάροδο των 36 μηνών ο εργαζόμενος θεωρείται ότι έχει σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου με τον έμμεσο εργοδότη.
Υπεράνω η αρχή της δυσμενέστερης σύμβασης
Η κ. Κατσέλη επέμεινε μέχρι αργά χθες το βράδυ ότι έτσι αποφεύγονται οι ατομικές συμβάσεις εργασίας, ενώ διατείνεται ότι διατηρεί το δικαίωμα επέκτασης των κλαδικών συμβάσεων, όπου δεν υπάρχει συμφωνία κατά τις διαπραγματεύσεις στις επιχειρήσεις για σύναψη των "ειδικών επιχειρησιακών συμβάσεων", κάτι όμως που δεν αποτυπώνεται και επισήμως σε άτυπο ενημερωτικό σημείωμα του υπουργείου Εργασίας. Στον σχετικό νόμο, αυτό που γίνεται κατανοητό είναι το εξής: Οι ειδικές επιχειρησιακές συμβάσεις, όπου συνάπτονται, ακόμα και όταν είναι δυσμενέστερες των κλαδικών συμβάσεων, θα υπερισχύουν, ενώ σε αυτή την περίπτωση παύει να ισχύει και η αρχή της ευνοϊκότερης ρύθμισης, δηλαδή και στην υποθετική περίπτωση που υπάρχει ευνοϊκότερη κλαδική θα ισχύει η επιχειρησιακή.
Σύμφωνα με άτυπο σημείωμα του υπουργείου Εργασίας:
1. Στο πλαίσιο του συστήματος των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, που προσδιορίζεται με τον νόμο 1876/1990, εισάγεται στο συλλογικό Εργατικό Δίκαιο νέα μορφή Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, η «Ειδική Επιχειρησιακή Συλλογική Σύμβαση Εργασίας» (ΕΕΣΣΕ), που κύριο σκοπό έχει τη δημιουργία και διατήρηση θέσεων εργασίας, καθώς και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων.
2. Οι όροι της ΕΕΣΣΕ (Ειδικών Επιχειρησιακών Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας) προσδιορίζονται από τους κοινωνικούς εταίρους στο επίπεδο της επιχείρησης σε ετήσια βάση, όπως άλλωστε συμβαίνει και σε όλες τις συλλογικές συμβάσεις. Στο πλαίσιο αυτών των ΕΕΣΣΕ, είναι δυνατόν οι μισθοί να αποκλίνουν από την αντίστοιχη κλαδική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, μέχρι το κατώφλι της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, και να προσδιορίζεται ο αριθμός των θέσεων εργασίας, καθώς και λοιποί όροι, όπως μερική απασχόληση, εκ περιτροπής εργασία, διαθεσιμότητα, διάρκεια εφαρμογής, περιλαμβανομένων τυχόν όρων για τη διαδικασία επανόδου στην κανονική εφαρμογή των κλαδικών συλλογικών συμβάσεων εργασίας.
3. Λόγω του ειδικού χαρακτήρα τους, οι ΕΕΣΣΕ δεν καλύπτονται από την αρχή της ευνοϊκότερης ρύθμισης των κλαδικών συλλογικών συμβάσεων ούτε εφαρμόζονται σε αυτές τυχόν επεκταθείσες κλαδικές συλλογικές συμβάσεις.
4. Οι ΕΕΣΣΕ μπορούν να συναφθούν και σε επιχειρήσεις με λιγότερους από 50 εργαζόμενους, όπου, αν δεν υπάρχει επιχειρησιακό σωματείο, οι εργαζόμενοι εκπροσωπούνται από την κλαδική οργάνωσή τους ή την αντίστοιχη ομοσπονδία.
5. Προκειμένου να συναφθεί ΕΕΣΣΕ, τα ενδιαφερόμενα μέρη, με κοινή αιτιολογημένη έκθεσή τους, καταθέτουν αυτή στο Συμβούλιο Κοινωνικού Ελέγχου Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΚΕΕ), που διατυπώνει απλή γνώμη για τη σκοπιμότητά της.
6। Τα αποτελέσματα εφαρμογής των ΕΕΣΣΕ στους μισθούς, στην απασχόληση, στην παραγωγικότητα και στην ανταγωνιστικότητα θα εξαρτηθούν από την ωριμότητα και την ενεργό συμμετοχή των συμβαλλομένων μερών. Η από κοινού αντιμετώπιση των προβλημάτων με πνεύμα καλόπιστου διαλόγου, αντικειμενικότητας στην πληροφόρηση και συμμετοχής στην ευθύνη αποτελούν προϋποθέσεις για την επίτευξη των στόχων τους.
Με τις νομοθετικές ρυθμίσεις που επέβαλε, ιδιαίτερα αυτές που αφορούν τις ειδικές επιχειρησιακές συμβάσεις, αλλά και τις ΔΕΚΟ και το φορολογικό, η κυβέρνηση απέδειξε ότι δεν διαθέτει «κόκκινες γραμμές» και ότι δεν θα διστάσει στο μέλλον να λάβει και νέες παρόμοιες αποφάσεις πρωτοφανούς σκληρότητας, προκειμένου να εξασφαλίσει τις μελλοντικές εκταμιεύσεις των δόσεων του δανείου.
Απολύσεις μόνιμων στο Δημόσιο προαναγγέλλει ο Χ. Παμπούκης
Ίσως η επόμενη κίνησή της -ενδεχομένως στο πλαίσιο των επιπλέον μέτρων της τάξης του 5% του ΑΕΠ, τον Μάρτιο, για τα οποία κάνει λόγο η έκθεση της Κομισιόν-, είναι να προβεί ακόμα και σε απολύσεις στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, κάτι που άλλωστε άφησε ανοιχτό ο Χ. Παμπούκης, παρά τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης.
Την ίδια ώρα που το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε τις παραπάνω ρυθμίσεις, που συνιστούν διάλυση των εργασιακών σχέσεων και που σίγουρα μπορούν να πλήξουν ποικιλοτρόπως τις συνδικαλιστικές δυνάμεις, στην κυβέρνηση εκτιμούσαν ότι έγινε μια καλύτερη διαπραγμάτευση και ότι περισώθηκαν πολλά σε σχέση με τα εργασιακά. Μάλιστα, προσπαθώντας να διασκεδάσει τις εντυπώσεις, ο Γιώργος Παπανδρέου έκανε λόγο, σύμφωνα με πληροφορίες, για «ενίσχυση» του ρόλου των κοινωνικών εταίρων και μίλησε για «πρόκληση» για το ίδιο το συνδικαλιστικό κίνημα να τοποθετηθεί πάνω σε νέες μορφές, ώστε να μη χάνονται θέσεις εργασίας. Ακόμη, ενώ με τις νέες ρυθμίσεις ο ρόλος της Επιθεώρησης Εργασίας υποβαθμίζεται ακόμα περισσότερο, ο πρωθυπουργός έλεγε, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, ότι πρέπει να ενισχυθεί ο ρόλος της.
Στο ίδιο πνεύμα, έλεγε ότι δημιουργείται ένα δίκτυο ασφαλείας για τους εργαζόμενους, όπως το σύστημα πρόνοιας, η προστασία των ανέργων και η επιμόρφωση, κατάρτιση και προετοιμασία τους προκειμένου να επανέλθουν στην αγορά εργασίας.
Δεν αποκλείουν απολύσεις στο Δημόσιο
Παράλληλα, κατά την έγκριση του νομοσχεδίου για τις μειώσεις μισθών και τις συγχωνεύσεις των ΔΕΚΟ, η συζήτηση επικεντρώθηκε κυρίως στο να μη δοθεί η εντύπωση ότι θα υπάρξουν απολύσεις, ενώ μάλιστα αναφέρθηκε, σύμφωνα με πληροφορίες, ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει έτσι κι αλλιώς. Ωστόσο, σε χτεσινή συνέντευξή του στο περιοδικό «Επίκαιρα», ο υπουργός Επικρατείας δήλωνε ότι «πρέπει να αποκτήσουμε ποιοτικό δημόσιο τομέα και στο σωστό μέγεθος» και τόνισε ότι «αν για να το πετύχουμε αυτό γίνουν και απολύσεις, αυτό θα είναι ένα κόστος ελπίδας για ένα καλύτερο μέλλον». Αιτιολόγησε δε τη θέση του, αναφέροντας ότι «θα είναι ασφαλώς και δίκαιο έναντι όλων των Ελλήνων, γιατί τα βάρη της κακής λειτουργίας τα πληρώνουμε όλοι και αυτό δεν αντέχεται πλέον».
Αν και σε έτερη συνέντευξή του προσπάθησε να αμβλύνει τις εντυπώσεις από τον θόρυβο που δημιούργησε η εν λόγω αναφορά του, ο Χ. Παμπούκης, «διευκρινίζοντας» ότι τα περί απολύσεων δεν αφορούν στον στενό δημόσιο τομέα, ωστόσο άφησε εκ νέου να εννοηθεί ότι αν δεν πετύχει το πρόγραμμα μετατάξεων και εξορθολογισμού, θα υπάρξουν απολύσεις στον ευρύτερο δημόσιο τομέα.
"Το μεγαλύτερο πρόβλημα κατά την άποψή μου, το οποίο αντιμετωπίζει η ελληνική κοινωνία και το πιο βαρύ, είναι το θέμα της ανεργίας. Άρα οι απολύσεις δεν μπορεί και δεν είναι η πρώτη επιλογή κανενός, προφανώς ούτε η δική μου, ούτε του πρωθυπουργού», δήλωσε (ρ/σ Flash) και πρόσθεσε ότι «για να φτάσει όμως στο σημείο να μην υπάρξουν απολύσεις, πρέπει να καταβληθεί από όλους μια συνεκτική προσπάθεια και το σημερινό κόστος είναι η αυριανή ελπίδα».
Ο Χ. Παμπούκης διευκρίνισε ότι δεν αναφέρεται στο στενό Δημόσιο, αλλά «μιλάμε για το ευρύ Δημόσιο» και τόνισε: «Ήδη καταργούνται θέσεις και οργανισμοί. Αλλά εγώ εννοώ δύο πράγματα: Το πρώτο είναι ότι αν κατορθώσουμε και το πρόγραμμα -το οποίο έχουμε ως πρώτη επιλογή, πρόγραμμα μετατάξεων, εξορθολογισμού του δημόσιου τομέα- πετύχει, δεν θα χρειαστεί να γίνουν απολύσεις. Εάν δεν το επιτύχουμε, θα γίνουν και απολύσεις».
Συνάντηση με Ό. Ρεν
Νωρίτερα, μετά τη συνάντηση που είχε με τον πρωθυπουργό και κατά την οποία συζητήθηκαν, σύμφωνα με πληροφορίες, οι τελευταίες λεπτομέρειες για τα εργασιακά, ο Ό. Ρεν δήλωσε ότι "προσυπογράφει τις αποφάσεις της κυβέρνησης» και ότι «η Ελλάδα είναι στον σωστό δρόμο σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση του ελλείμματος, αλλά και την αντιμετώπιση των ζητημάτων που αφορούν τα εργασιακά και τα συνταξιοδοτικά". Από την πλευρά του, ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι "η Ελλάδα έδειξε κουράγιο και αποφασιστικότητα, όμως έχουμε ακόμα δρόμο".
